Lisi o Mataupu
Ua e lapoʻa poʻo lapoʻa? E te manaʻo e mafai ona e maumau le sili atu tino tino tele o loʻo e faʻataʻamilo i aso uma? O le lapoʻa ma le lapoʻa o tagata e ono aʻafia i le atiaʻe o le anoanoaʻi o tulaga faigata o le soifua maloloina e matua faʻaititia ai le tulaga lelei o le olaga o le tagata.
Tele o tagata puta lapoʻa mulimuli ane filifili e taumafai ma faʻaalu le pauna. Ae ui i lea, o le faʻalauiloaina o meaʻai ma faʻamalositino i aso taʻitasi masani e faigata tele, ma o le tele o tagata latou te iloa e le mafai ona latou ola e tusa ai ma le tuuto. O isi ua latou iloaina e le mafai ona latou faʻapaʻu le mamafa o le mamafa e tusa lava poʻo a meaʻai ma meaʻai e faʻatonuina.
Ova poʻo tagata lapopoʻa tagata o loʻo tauivi ma le paʻu o pauna atonu e manaʻomia se fesoasoani ile falemaʻi. Faʻaitiitia le mamafa o fualaʻau tuʻuina atu ia te oe ma se tali i au taumafaiga paʻu pauna. Faʻamaonia e le FDA fualaau oona mama mafai ona fesoasoani ia oe faʻamaligiina le sili gaʻo mamafa, toe faʻafoʻi lou tino i se maloloina BMI.
Lenei pou le teuina mea uma e tatau ona e iloa e uiga i fualaau oona mama. O le a matou vaʻavaʻai atu i le ituaiga o fualaʻau pauna mamafa, aoga, saogalemu, ma iʻuga e mafai ona e faʻamoemoeina pe a faʻaaogaina le pauna mamafa paʻu.
O le lapoʻa o se faʻafitauli tele (faʻamolemole faʻamolemole le pun). O le mea masani, o le lapoʻa o loʻo sosolo i le itu i sisifo o atinaʻe o tamaoaiga, ma Amerika o loʻo taʻitaʻia le lalolagi saoloto i mataupu o le lapoʻa o lona faitau aofai o tagata. O le soifua maloloina faʻavasega vasega toʻatele tagata o ni tagata ma se Body Mass Index (BMI) o 30 pe sili atu. Ole mamafa o tagata taʻitoʻatasi ei ai BMI i le va o le 25 i le 30.
O le Body Mass Index (BMI) o se fuataga o le mamafa o le tino e faʻatatau i le maualuga. E i ai le tele o lugalaina calculator ofoina atu ia te oe se faigofie auala e fuafua ai lau BMI. O le malamalama i lau BMI ma le faʻafefea ona fesoʻotaʻi ma lou soifua maloloina e te maua ai se manatu i le aʻafiaga o le soifua maloloina i lou soifua manuia.
Afai e te feutanaʻi ma se tagata poto i meaʻai, o le a latou fuafuaina lau BMI ma iloilo le aʻafiaga o lou soifua maloloina. Latou te ono fautuaina foi se fuafuaga o suiga o meaʻai ma le faʻaofiina o faʻamalositino e faʻaititia ai le gaʻo o le tino ma toe faʻafoʻi ai lou tino i le soifua maloloina BMI.
E masani lava, o lau meaʻai maloloina poʻo le soifua maloloina o le a faʻafanua se taumafataga ma faʻamalositino fuafuaga e toe maua ai lou soifua maloloina. Peitai, o nisi tagata ono maua latou i ai faʻafitauli gasegase, pei o metabolic syndrome, e tiaʻi oe mai lau malaga i le leiloa mamafa.
Afai o le tulaga lena, o le fomaʻi polofesa poʻo le fomaʻi ono faatonuina fualaau oona mama faʻatasi ma lau taumafataga ma lau fuafuaga faʻamalositino.
O le lapoʻa o se tulaga faʻafomaʻi e aʻafia ai le fa mai le sefulu Amerika matutua uma. Toeititi tasi i le sefulu tagata Amerika o loʻo feagai ma aʻafiaga o le ova tele i lo latou soifua manuia. Ole tele o polofesa ole soifua maloloina e talitonu o le lapoʻa ua amata ona fai ma faʻamaʻi i le faitau aofaʻi o Amerika.
O lenei faʻamaʻi o se lamatiaga ogaoga i le soifua maloloina o le toatele o tagata Amelika, mafaufauina e oʻo atu i le fa miliona tagata lapopoʻa tagata feoti i faʻafitauli e fesoʻotaʻi ma le tulaga i tausaga taʻitasi.
Ae paga lea, o le fua faatatau o le puta tele i tamaiti ma tagata matutua o loʻo faʻaauau pea i luga. I le va o le 1975 i le 2016, o le fua faatatau o le puta tele i tamaiti ma talavou faʻateleina fa-lafu i le lalolagi faitau aofaʻi, alualu i luma mai 4% i le 18%.
Ma, o le a le mea e mafua ai le lapoʻa i faitau aofai o tagata? I aso nei, o le toʻatele o tagata ua ova poʻo tetele i soʻo se itu o le kelope, e ese mai i Asia ma sub-Saharan Aferika. Na muaʻi faʻapea tagata popoto, o le lapoʻa tele na afua mai i atinaʻe tau tamaoaiga o loʻo maua ai e tagata le tele o avanoa i filifiliga leaga o meaʻai ma tele ai tupe maua.
Ae ui i lea, o mataupu o le lapoʻa ma lapoʻa tagata o loʻo faʻatupulaia i tulaga o le taulaga i le alualu i luma o le tamaoaiga. I aso nei, o le toʻatele o tamaiti lapopoʻa ma lapopoʻa tamaiti o loʻo nonofo i malo maualalo ma maualalo tupe maua. E tusa i suesuega, fua faatatau o lapoʻa i nei itulagi nisi 30% sili atu nai lo i le lalolagi sisifo.
Obesity e le tupu faʻafuaseʻi, o le faʻaputuputuina o tausaga o le soifua maloloina le ola. Tele o tagata e amata ona maua mamafa latou te le iloaina i le taimi muamua, pe latou te le o popole tele i ai. Peitaʻi, a o atili ai ona leaga o latou tulaga, e ono amata ona latou maitauina faʻailoga ma faʻailoga o le lapopoʻa o tolotolo i o latou olaga i aso uma.
O nisi o faʻailoga ma faʻailoga o le puta tele e aofia ai mea nei.
Tagata taʻutaʻua nei faʻailoga e masani lava ona i ai le BMI sili atu nai lo le 30. Tagata e masani ona i ai se puimanava sili atu 40-inisi ma 35-inisi i fafine. O le lapopoʻa o tagata taʻitoʻatasi ua i ai se paʻu maualalo o latou tulaga lelei o le olaga ona o lo latou mamafa.
O nei tagata e ono maua e le mafai ona latou auai i taʻaloga, mea faʻafiafia, poʻo faʻamalositino gaoioiga. O latou tulaga faʻamalositino e matitiva, ma e le mafai ona latou faʻamalieina le manaʻoga o galuega i luga o latou tino. O le lapoʻa ma le lapoʻa o tagata taʻitoʻatasi e ono tupu ai ni faʻafitauli ma le talitonuina o ia lava, ma mafua ai ona latou solomuli mai le lautele olaga.
E ui o le puta tele ua i ai se faʻaletonu aafiaga faaletino i luga o le tino, o loʻo i ai foi le lamatiaga o le tagata o loʻo feagai ma faʻafitauli mafaufau. O tagata aʻafia e ono feagai ma luʻitau nei i lo latou mafaufau ona o le lapopoʻa poʻo le puta tele.
E pei ona taʻua, o le lapoʻa o se tino le lelei maloloina metabolic tulaga mafua ai tele physiological mataupu i le tagata aʻafia. Tele mea taua fesoasoani i le atinaʻeina o gaʻo. O amioga, genesia, hormonal, ma metabolic faʻaletonu e mafai ona afaina ai le faʻaputuga o le tino.
Ae ui i lea, o le sili mafuaʻaga mo le atinaʻeina o lapoʻa o na o le soona faʻaalu o kalori i le tagata meaʻai. O calories o se vaega o fua mo le malosi o loʻo i totonu o meaʻai. E tofu tagata uma ma seti aofaʻi o kalori latou te manaʻomia e 'ai i aso uma e faʻatumauina ai le tino galue ma le soifua manuia.
Ole faʻamamaina o lau aofaʻi o kalori e mafua ai ona toso e lou tino meaʻai e manaʻomia mai faleoloa gaʻo o le tino. O le iʻuga, o le tagata 'ai i le kalori deficit mo se taimi umi o le a maua le gaʻo gaʻo ma le faʻaititia o latou mamafa.
O na tagata e faʻaauau pea ona faʻaalu sili atu kalori nai lo o latou amataga e amata ona faʻaputuputu gaʻo tino. Mafaufau o le tele o meaʻai a Amerika e sili atu-maualuga i kalori, e le o se mea e ofo ai le vaʻaia o le maualuga maualuga o lapoʻa i le lalolagi i le US.
O le "American Diet" o mea taumafa vave, sosi suka, ma lole e faʻafeiloaʻi ai le faitau afe o kalori i le tino, ma ua faʻaliliuina e lau tino le tele o le malosi i meaʻai i faleoloa gaʻo. Tele o tagata e iai le popolevale poʻo le faʻanoanoa o le mafaufau ua liliu atu i meaʻai e faʻamafanafana ai.
Ae ui i lea, o lenei taʻiala o le 'ai ia lagona lelei e fausia ai se le lelei manatu faʻasolo loop i le obese tagata faiʻai. Ua fai ma latou vaisu le faʻasaʻolotoina ole dopamine mai le faiʻai peʻa 'aʻai meaʻai lelei. O le mea e malie ai, o le dopamine o le muamua neurochemical faʻasaʻolotoina i le faiʻai pe a fai ma vaisu vailaʻau faʻaaogaina latou filifilia vailaʻau oona.
O fualaʻau e pei o cocaine, methamphetamine, ma luga e fausia ai le tele o le tele o le dopamine i le faiʻai, ma mafua ai le lagona o le euphoria. O le tutusa le poto masani, na o sina laʻititi lava, mo tagata lapopoʻa latou te iloa ua fai ma latou vaisu le 'ai i meaʻai le lelei.
Pei o se isi metabolic faʻaletonu poʻo faʻamaʻi, o loʻo i ai le seti o tulaga faʻafitauli i tagata aʻafia, ma avea ai i latou sili predisposed i le atinaʻe o afaina.
O tagata e iai matua matua lapopoʻa e ono tele so latou mamafa maua i le amataga o tamaiti ma talavou i le avea ma tagata matua.
Meaʻai maualuga i gaosi meaʻai o calorie-mafiafia, taʻitaʻia ai i le atinaʻega o gaʻo.
O meainu suamalie suamalie ma susu susu o loʻo iai le selau, pe a le o le afe ma afe, o kalori i le tasi tautua.
Tagata taʻitoʻatasi aunoa ma le faʻamalositino ma faʻamalosi tino e le susunuina le sili atu kalori, e tau atu i le mamafa maua.
Prader-Willi syndrome ma le Cushing syndrome o ni faʻataʻitaʻiga o faʻafitauli faʻafetaiaʻi o le tino na mafua ai ona maua le mamafa o le tagata aʻafia. O vailaʻau e pei o beta-blockers e mafai foi ona faʻalavelaveina ai le metabolism, e oʻo atu ai i le mauaina o le mamafa.
Faatasi ai ma meaai maloloina meaʻai ua avea ma taugata, tele o tagata Amelika ua na o le filifiliga o le 'ai i se meaai vave-meaai. O le le lava o fualaʻau fou ma mea ai fualaʻau i nisi setete e tau atu i le atinaʻeina o "toafa o meaʻai," lea e avea ai meaʻai vave na o le filifiliga lava lea mo au taumafataga.
Fafine fafine maʻitaga tatau ona 'ai mo le lua. A maeʻa le fananau mai, latou te ono faʻaauau pea i le soona 'ai, e mafua ai le maua o le mamafa. O suiga i homone i le tino i le taimi ma pe a uma le maʻito e ono faigata ai foi i nisi fafine ona leiloa le "pepe valu" pe a fanau mai.
O le tuʻua o le ulaula e faʻatele ai lau pasene. A o toʻesea lou tino i fafo oona i le tino, ua amata ona toe faʻaleleia mai ia lava-oona.
A o faʻateleina le metabolic rate ma toe maua aʻa ma totoga, latou te manaʻomia ni meaʻai se tele. O lona iʻuga, o tagata e faʻamuta le ulaula atonu e manaʻomia le faʻatumuina o le avanoa na tuʻua e le amio masani i le soona 'ai poʻo le' ai māmā.
O le le lelei o le moe e aafia ai le toto, ma mafua ai le soona faia o le ghrelin, le homone fiaaai. O le iʻuga, o le tagata aʻafia ono lagona le sili atu fia 'aʻai i le ao ma i ai le manaʻo mo meaai le maloloina.
O tagata soʻona soona popole atonu e amata ona soʻona taumafa o se auala e onosaia ai o latou lagona faʻanoanoa ma le mafaufau popole.
O le tatou digestive system o le fale o le miliona o siama aoga, e taʻua o le "biome." Biome fetuʻunaʻi i lau taumafataga e toso ai meaʻai mai au meaʻai, tapunia i totonu o le alatoto.
Ae ui i lea, biome suia i au meaʻai filifiliga. O le mea lea, afai e te 'ai i se taumafataga vave-meaʻai, oe o le a faigata ona amata amata' ai maloloina. E mafua ona o le biome teteʻe i fou meaai, mafua ai ona e manaʻo i meaai latou te masani ona faʻaaogaina.
O le soona mamafa ma le puta tagata o loʻo ola i se olaga e iʻu lava i le soifua maloloina. O nisi o faʻafitauli tau le soifua maloloina e feagai ma le lapopoʻa ma tagata lapopoʻa e aofia ai mea nei.
Obesity e tau atu ai i le maualuga o le toto maualuga, mafua ai i le "toto maualuga" i le tagata aʻafia. Tagata o loʻo mafatia ile toto maualuga e ono aʻafia ile faʻamaʻi ole fatu ma le ono afaina ile afaina ole fatu po ole faʻamaʻi ole fatu ona ole aʻafiaga ile tafe.
O tagata puta tele ma lapoʻa tagata e i ai ni faʻafitauli o loʻo tumau pea lo latou “lagona lelei o le inisalini.” O le iʻuga o0f maualuga maualuga suka suka maualuga, o le aʻafia tagata toʻesea le masani gaioiga o le pancreas ma lona mafai e gaosia inisalini.
O tagata lapoʻa e maualuga le avanoa e maua ai i le kanesa.
O tagata lapoʻa o loʻo i se tulaga maualuga le aʻafiaga o faʻafitauli o le digestive pei o faʻamaʻi o le afisaga, fatu, GERD, ma le ate.
O le lapoʻa e fesoasoani i vaitaimi le faʻatapulaʻaina ma le le mauaina o tamaʻitaʻi ma le faʻaletonu erectile i aliʻi.
O loʻo iai tagata lapoʻa e tele gaʻo o le tino e faʻataʻamilo i le faʻaʻi, faʻapipiʻiina ala o le ea i le taimi e moe ai. O le iʻuga, o le tagata aʻafia ono aʻafia i le maualalo o le okesene tulaga. O le le lava o le okisene toto e tau atu i le lelava, o le anoanoaʻi o gasegase ma le tino, faʻapena foi ma le oti.
O le lapopoʻa e faʻaopopoina atili le mamafa i lau faʻavaʻa, ma o le auivi e faʻaumatia ai lenei avega. O lona iʻuga, o le ponaivi i soʻoga e ofuina vave vave atu nai lo i tagata ma masani mamafa mamafa. O lona iʻuga, e mafai ona maua e tagata lapopoʻa le amataina o le osteoarthritis io latou soʻoga, ma le pito i lalo, suilapalapa, tulivae, ma tapuvae o soʻoga e sili ona afaina.
E tusa ai ma suʻesuʻega, o le puta tele o se mea taua i le tautua faʻafitauli e aliaʻe mai COVID-19. Tagata e maua i le lapoʻa tele e masani ona i ai le tele o "comorbidities," pei o le maʻisuka, toto maualuga, ma na lisiina i luga. O lona iʻuga, e faigata ona latou feagai ma faʻamaʻi ma ono aʻafia ai i ni taunuuga ogaoga.
Togafitiga fuafuaina e togafitia lapoʻa aofia ai le suia o le aʻafia tagata aʻafia aʻafia ma le faʻalauiloaina o faʻamalositino. Peitaʻi, o nei togafitiga e manaʻomia ai le faʻamaoni ma le faʻamaoni i le mauaina o sini mamafa.
O le puta tele pe ova tele tagata o le a faigata tele ona faia nei fetuunaiga. Mo lenei mafuaʻaga, o le fomaʻi fomaʻi vaʻavaʻaia le mamafa pa'ū iʻuga i le onosaʻi faia laiti suiga i le amataga.
Amata lemu i le paʻu leiloa faʻatagaina le tagata metabolism ma manaʻoga biome e faʻasolosolo malie fetuʻunaʻi i meaʻai ma olaga olaga suiga na faia e le tagata puta tele. Faʻatatau e fomaʻi le soifua maloloina i le 5% i le 10% paʻu pauna i le ono masina, faʻaititia le BMI o le tagata ma faʻamaʻi ai.
Soifua Maloloina polofesa o le a mataʻituina le gaioiga, fuaina ma fuaina le tagata i vaiaso taʻitasi pe taʻitasi masina e siaki ai lo latou alualu i luma. A o faʻasolosolo togafitiga, e mafai e le faʻataʻitaʻi ona faʻalauiloa le paʻu o le pauna mamafa. O nei mea faʻaopopo e fesoasoani i tagata taʻitoʻatasi e gagau i le laupepa o le paʻu o le paʻu o le paʻu peʻa alu lemu le pauna.
O le faʻaopopoga o le pauna mamafa e fesoasoani e faʻamalosia ai le metabolism, tusa lava pe o le tagata faʻaaoga ua i ai i se tulaga vaivai o maualalo kalori. O le 'ai i se kalori tupe faʻatapulaʻa mulimuli ane faʻatelegese ai le metabolic rate ma gaʻo leiloa. O le faʻalauiloaina o se faʻaopopoga o le pauna mamafa e mafai ona oso ai i luga le metabolism, faʻatelevave ai le paʻu pauna.
Sei o tatou vaʻavaʻai loloto i taumafa i le fale, faʻamalositino, ma mea faʻaopopo e mafai ona faʻaleleia atili ai le paʻu o le pauna.
Lisi o Mataupu
E ui e faigata le paʻu o pauna, e paʻu i lalo i le tasi faigofie mataupu faavae; 'ai maualalo ifo nai lo lou manaʻoga kalori i aso uma. A e asiasi i lau soifua maloloina polofesa mo se faʻavasegaina, latou fuafuaina lau BMI ma au i aso uma kalori manaʻoga.
Mo se faʻataʻitaʻiga, afai e iai sau kalori i aso uma manaʻomia o le 2,500-Kalori, o le 'ai i lalo o lenei tapulaʻa e mafua ai le paʻu o le pauna ona o le le lava o le kalori. E amata ona faʻamalosi e le tino ni faleoloa gaʻo e fai ai le paoa o le malosi i lau taumafataga.
O lau fomaʻi o le a faʻavasegaina se taumafataga mo oe faʻavae i luga o maloloina meaʻai oe fiafia e 'ai. E taua le maitauina e mafai ona faʻaalu le pauna i le 'ai o soʻo se meaʻai, pe a na o lou' ai i lalo o lau tapulaʻa kalori i aso uma.
O le suʻesuʻega na faia e Mark Haub i le 2010 na ia 'ai ai ae leai se mea na o twinkies mo le sefulu vaiaso. Atonu e te manatu o lena taumafataga na ia maua ai le tele o mamafa. Peitai, o iʻuga o le suʻesuʻega na faʻaalia ai na leiloa le 27-pauna ofoofogia i totonu o le sefulu vaiaso. Na faʻapefea ona ia tosoina? Faigofie, na ia 'ai i lalo o lona kalori faitotoʻa.
Ae e te leʻi mafaufauina o le laisene lena e ai ai Twinkies ma lapisi meaʻai, toe mafaufau. O le lelei o meaʻai i lau taumafataga e tele foʻi sona sao i lou paʻu pauna. Mo se faʻataʻitaʻiga, Twinkies e leai se mea ae na o le suka, faʻasao o mea, saga sipuni, gaʻo le maloloina, ma kapisi.
E le mafai e lou tino ona ola i se taumafataga le lava i minerale ma vaitamini. Aai i le Twinkie taumafa atonu e lelei mo se faʻataʻitaʻiga, ae o le a afaina ai lou soifua maloloina pe a naʻo oe 'ai Twinkies ma lapisi meaai. Oe ono faʻaiʻu ile faʻafitauli ole suka ile toto, faaletonu ole vaitamini, ma faʻafitauli ole faʻafetoʻi.
O le 'ai lelei i meaʻai maloloina ma fualaʻau, fualaʻau, aano o manufasi, ma lemu-faʻafefeteina gaʻo oona e mautinoa ai e maua e lou tino le meaʻai e manaʻomia e tumau maloloina i le taimi o lou pauna pauna.
O le faʻamalositino o se mea taua tele i le taua e togafitia ai le lapoʻa. E ui e mafai ona faʻaalu le pauna e ala i meaʻai (na o le 'ai i lalo o le kalori), o le a vave ai ona e maua i le paʻu o pauna e ala ile faʻaopopo i totonu o le polokalame.
O le faʻamalositino e faʻaosofia ai le metabolism, mafua ai ona e susunuina atili le malosi ma faleoloa gaʻo. O tagata soʻose tagata e taʻitaʻia foʻi le ituaiga olaga "faʻafilemu", aunoa ma se faʻamalositino ma faʻamalosi tino i le muscular system.
O lona iʻuga, o maso ua oʻo i se gaioiga e taʻua o le "atrophy," lea latou te momoe ai. O le mea lea, tagata manaʻomia tagata manaʻomia tatau ona galulue i latou auala i se faamalositino polokalama lemu.
O le faʻafaigaluegaina o oe lava faiaʻoga e fesoasoani ia te oe i lou tino liua e avatua ia oe le lagolago ma le poto e te manaʻomia e faʻateleina ai lou mamafa pa'ū ma fesoasoani i le maso maso toe faʻaleleia mai le atrophy. O le faiaoga o le a amata i le faʻaloaloa ma le malamalama cardio galuega i luga o le uila, faʻateleina le malosi o au toleniga ao faʻamalosia lau maso maso ma auivi tino.
Nisi tagata lapopoʻa ma soʻona tagata atonu e le tali faʻapea foi i le faasaina meaai ma faʻamalositino pei o isi. Afai o loʻo e tauivi e faʻaalu le pauna, oe ono manaʻomia se faʻasoasoa i vailaʻau e fesoasoani ia te oe e faʻapaʻu le tele o faleoloa gaʻo i lou tino.
O tagata soʻose tagata ma BMIs sili atu ile 30 e ono manaʻomia fualaʻau pauna mamafa leiloa e fesoasoani ia latou i le osooso o le metabolism, faʻamalosia le paʻu leiloa.
Metabolic syndrome o se faʻaputuga o faʻaletonu o le soifua maloloina. O le tuʻufaʻatasia o nei faʻaletonu lemu le metabolic fua faatatau i le tagata aʻafia. O le mea lea, e iai a latou faʻafitauli i le leiloa o le pauna, e oʻo lava i le faʻatapulaʻaina o meaʻai, faʻamalositino, ma le faʻaaogaina o se faʻaopoopoga o le paʻu o le pauna.
Faʻailoa e fomaʻi polofesa, o le faʻaitiitia o le paʻu o fualaʻau e talafeagai mo tagata taʻitoʻatasi o loʻo feagai ma le faʻatupuina o faʻafitauli o le soifua maloloina e fesoʻotaʻi ma le lapoʻa, pei o le dyslipidemia, toto maualuga (toto maualuga), poʻo le gaʻo o le ate.
Faʻalauiloaina nei vailaʻau faʻatasi ma le soifua maloloina soifua maloloina ma faʻamalositino polokalama mafai ona fesoasoani faʻamalosia le metabolism. O le iʻuga, o le tagata le faʻalogo onosaʻi o le a amata ona vaʻaia mamafa paʻu.
O vailaʻau e tetee ai ile lapoʻa e fesoasoani i fomaʻi latou te togafitia le lapoʻa i tagata aʻafia. O lau fomaʻi o le a iloiloina oe e vaʻai pe o oe o se sui tauva mo le faʻamamaina o le paʻu pauna togafitiga. Fomaʻi faʻatonu vailaʻau mamafa leiloa i tagata mamaʻi ma se tasi poʻo uma o le lua mataupu.
A e feutanaʻi ma lau fomaʻi e uiga i lou pauna paʻu, latou te faia se faʻamalositino atoa suʻesuʻega ia te oe e iloa ai pe o oe o se sui tauva mo leiloa paʻu pauna togafitiga. E alu le fomaʻi i lau talaʻaga faʻafomaʻi, ma fesiligia oe i fesili taua e uiga i lou soifua maloloina.
Afai o oe o se sui tauva talafeagai, lau fomaʻi o le a; alu i luga o le lelei ma leaga o le faʻaaogaina o le mamafa leiloa fualaʻau i lau polokalama.
E taua le maitau o le mamafa paʻu o fualaʻau e le talafeagai mo le faʻaaogaina i ata uma. Mo se faʻataʻitaʻiga, fafine maʻitaga, poʻo i latou o loʻo taumafai e maʻitaga, tatau ona aloese mai le faʻaaogaina o fualaʻau mamafa-paʻu. O nei vaega e mafai ona aʻafia ai le fetal atinaʻe ma mafua ai le maʻaseseina i nisi tulaga.
Talavai anti-obesity vailaʻau ua iai le faʻamaonia a le FDA mo se taimi umi e faʻaaoga ai i taʻamilosaga o 12-vaiaso pe sili atu. Suesuega faʻaalia ai o nei vailaʻau fausiaina se taua aafiaga i luga o le paʻu leiloa faʻatusatusa i placebos i pulea vaega.
Faʻaopopoina pauna leiloa mamafa o se mea faigaluega e fesoasoani ai i se soifua maloloina meaai ma faamalositino polokalama mafai supercgege mamafa paʻu. Faʻatatau ile suʻesuʻega, ole faʻaopopoina o fualaʻau pauna mamafa ile polokalame e ono faʻateleina lau fua ole paʻu leiloa ile 3% ile 7% ile tausaga atoa.
E ui e foliga mai o se faʻaopoopoga laititi o le leiloa gaʻo, o le mea moni o se taua tele.
O vailaʻau e tetee ai ile soʻona tele e tele mea aoga mo le faʻaleleia o fua o le pauna mamafa i le lapoʻa ma tagata lapopoa. O le tuʻufaʻatasia o nei vailaʻau ma le soifua maloloina soifua maloloina, calorie deficit, ma faʻamalositino polokalama, o le tagata gasegase maua vave paʻu pauna.
E masani lava, o na tagata lapoʻa tagata faʻaaogaina le lapoʻa paʻu fualaʻau togafitiga faʻatasi ma a latou fuafuaga faʻalesoifua maloloina maua le 3% i le 12% sili atu fua faatatau o gaʻo leiloa nai lo i latou le faʻaaogaina vailaʻau. Iuga e fesuisuiaʻi mai lea tagata i lea tagata, ae o suʻesuʻega faʻaalia ai le averesi o le mamafa paʻu o le 10% o le aofaʻi o le tino i le 12-vaiaso talu ona amata le togafitiga.
O se faʻaiuga o le vave paʻu o le paʻu, o le tagata ua faʻaititia e faʻaititia le suka suka ma le toto ma faʻamalosia ai le toto. O le tagata maʻi o le a matauina foi le alualu i luma i le lelei moe, felavasaʻi felavasaʻi, ma malosiʻaga tulaga i le ao.
E masani lava, ole tele ole paʻu ole pauna e tupu ile muamua ono masina ole faʻaogaina ole vailaʻau.
O vailaʻau e teteʻe ai i le puta tele e sau i le tele o vaega eseese, e tofu lava ma mea totino. Filifili i le saʻo vailaʻau mo lou paʻu pauna o se talanoaga e tatau ona e faia ma lau fomaʻi. O nisi o taua taua iloiloga aofia ai ma le aveina o vailaʻau aofia ai mea nei.
O lau fomaʻi o le a tamoʻe i nei fesili uma ma sili atu pe a suʻesuʻeina oe mo leiloa paʻu o fualaʻau togafitiga.
E taua le maitauina e le o tagata uma o se sui tauva mo le mamafa paʻu pauna togafitiga. O le inuina o soʻo se ituaiga o vailaʻau faʻatonuina mamafa e aunoa ma le faʻatagaga a lau fomaʻi o se filifiliga valea ma mataʻutia.
E ui o loʻo i ai le anoanoaʻi o vailaʻau teteʻe i le lapoʻa, e naʻo se vaega toʻaitiiti o loʻo manaʻomia e le FDA. E oʻo mai i le 2021, ua faʻamaonia e le FDA vailaʻau nei e fa mo le faʻaaogaina i le paʻu o pauna.
O le FDA o loʻo iloiloina nei le aoga ma le saogalemu ole vailaʻau ono, setmelanotide (IMCIVREE). O lenei vailaʻau e talafeagai mo le faʻaaogaina i tagata taʻitoʻatasi puta tele ma seasea tupuʻaga genes. Peitaʻi, e manaʻomia e lau fomaʻi ona suʻesuʻeina nei faʻafitauli ae e leʻi faʻamaonia oe e te faʻaaogaina le vailaʻau i lau pauna kilokalama.
E mafai e tagata gasegase ona faʻaaogaina soʻo se vailaʻau e lima ua pasia e le FDA e faʻamaonia ai le mamafa o le pauna, ina ua latou tofo i ni iʻuga maitauina ma leai ni aafiaga ogaoga o le paʻu o le pauna. O nei mamafa-leiloa tuufaatasiga e taofiofia ai manaʻoga i tagata faʻaoga e naʻo le talafeagai mo le puʻupuʻu faʻaaoga i 12-vaiaso taʻamilosaga.
Orlistat (Alli) o se vailaʻau e maua i luga o le faleoloa e avanoa e aunoa ma se talavai. Suesuega faʻaalia ai o Orlistat fesoasoani lelei i le paʻu o pauna i tagata lapoʻa peʻa faʻaaogaina faʻatasi ma le soifua maloloina soifua maloloina ma faʻamalositino polokalama. O le suʻesuʻega foi o loʻo faʻailoa mai ai o Orlistat o le a vave-faʻasolosolo gaʻo leiloa pe a faʻatusatusa i le le faʻaaogaina o fualaʻau.
O lenei vailaʻau e teteʻe ai i le lapoʻa e talafeagai mo tagata lapoʻa ma lapoʻa tagata matutua ua sili atu ma le 18 tausaga le matua O le vailaʻau e aoga peʻa faʻaaogaina i autafa o le kaleni le lava, ma e sili ona lelei faʻamalositino i se meaʻai maualalo le gaʻo. Xenical o se sili atu le malosi faʻamatalaga o Alli, avanoa i talavai.
Orlistat e talafeagai foi mo le faʻaaogaina i tagata taʻitoʻatasi o loʻo faia pauna o le pauna o le pauna. O le vailaʻau fesoasoani i le tino ma le faʻatonutonuina o le toe faʻatupuina aafiaga pe a uma le taotoga, faʻamautinoa le onosaʻi faʻaauau pea ona leiloa gaʻo tino. Orlistat o se vaega o le aiga o vailaʻau e taʻua o le "lipase inhibitors." Orlistat poloka poloka lolomiina i le digestive system, fufuluina soʻo se unabsorbed gaʻo fafo ma lou manava gaioiga. Mo lenei mafuaʻaga ua faʻatonuina ai e fomaʻi le lisi o faʻamalologa i autafa o se meaʻai maualalo-gaʻo.
O suʻesuʻega e taʻu mai ai o Orlistat e faʻaititia le "visceral fat," o faleoloa gaʻo mafiafia e faaputuputu faataamilo i lalo le manava ma au alofa. O lenei gaʻo visceral gaʻo e mataʻutia ma ono iʻu ai i gasegase faʻaletonu pei o le toto maualuga, suka, stroke, ma fatu fatu i tagata mamaʻi.
O lenei vailaʻau e teteʻe ai ile lapoʻa ose faʻataʻitaʻiga ole gaʻoa na faia e Alizyme. O lenei kamupani faʻapitoa o loʻo galulue faʻapitoa i mea tau vailaʻau, latou te galulue faʻatasi ma le Takeda Faletalavai e fausia le vailaʻau, ua lauiloa aloaʻia o le "Cetilistat" poʻo le (ATL-962).
Faʻaaogaina Cetilistat faʻatasi ma le soifua maloloina soifua maloloina ma faʻamalositino fuafuaga faʻatapulaa le pancreatic lipases, avea o se malosi togafitiga mo tagata mamaʻi feagai ma maʻisuka po o le dyslipidemia faʻatasi ma le lapoʻa. Pei o Orlistat, Cetilistat mitiia le gaʻo i lau taumafataga, faʻateʻa ese mai le tino i galu o gaioiga.
Cetilistat o se malosi malosi manava suppressant e aunoa ma le i ai se aʻafiaga i neurochemistry i le faiʻai. Faʻataʻitaʻiga faʻafomaʻi na faia i Cetilistat i le 2008 faʻaalia ai le faʻamalosia o le paʻu mamafa i tagata mamaʻi. O loʻo faʻaalia mai foi ile suʻesuʻega, o tagata lapoʻa e iai le onosai lelei ile Cetilistat, ma sina aafiaga ole Cetilistat.
Lorcaserin o se isi vailaʻau e teteʻe ai i le puta tele e avanoa mo tagata matutua. Ua faʻaalia i suʻesuʻega le faʻamalosia lelei e Lorcaserin o le paʻu o pauna ma puipuia ai le malosi o le tino ina ua maeʻa le vailaʻau. I se tulaga aloaʻia, ua faʻavasegaina e le Saienitisi faʻafomaʻi ia Lorcaserin o se "serotonin 2C (5-HT2C) o le receptor agonist."
O le saienisi faʻafomaʻi e le o mautinoa e uiga i le moni auala e mafua ai le mamafa paʻu i le tagata maʻi. Ae ui i lea, tagata popoto manatu o Lorcaserin filifilia ma le faʻaosofia le 5-HT2C talipapa i le hypothalamus. Ole hypothalamus ole vaega ole faiʻai e nafa ma le puleaina o lou fia 'ai ma meaʻai.
Lorcaserin faʻagaoioia nei taliaina, fesoasoani i le tagata maʻi faʻaititia a latou taumafa taumafa. E faia e ala i le fausiaina o le lagona o le faʻamalieina muamua ao 'aʻai. O le iʻuga, e lagona e le tagata maʻi a o tumu i meaʻai nai lo le mea e masani ai. O lenei taʻiala e faʻafaigofie ai mo se tagata puta tele ona nofo i le kaleni paʻu.
Lorcaserin o loʻo faʻavasegaina o se faʻavasega IV fualaʻau faʻasaina, ma e naʻo avanoa e ala i lau fomaʻi i le talavai. O nisi suʻesuʻega faʻaalia Lorcaserin ono mafua ai le faʻamoemoe i le vailaʻau, o lea la lau fomaʻi o le a vaʻavaʻaia ma le totoʻa lou alualu i luma pe a maeʻa Lorcaserin.
Sibutramine o leisi pauna paʻu pauna mamafa i luga o le faiʻai neurochemistry. Sibutramine mafai ona suia le amio o neurotransmitters i le faiʻai, afaina ai le fesoʻotaʻiga i le va o faiʻai ma neula i le digestive system.
Faʻaaogaina Sibutramine poloka poloka le toe maua o le dopamine, norepinephrine, ma le serotonin. O nei neotrotransmitters malosi maua ai le fiafia aʻafiaga i le faiʻai pe a 'ai lau sili fiafia i meaai. O le iʻuga, ua maua e tagata mamaʻi ua latou le toe manaʻo i meaʻai latou te fiafia iai ma lole poʻo le soda, ma faʻafaigofie ai ona fetuʻunaʻi i a latou olaga fou.
Sibutramine Sibutramine e aoga, ma le tele o tagata gasegase vaʻai i le 5% i le 10% faʻaititia o le tino mamafa ma faʻalauteleina faʻaaoga mo le ono masina. Suesuega faʻaalia ai o Sibutramine galue i le mamafa leiloa fuafuaga nai lo le mafai ona faʻaleleia le lipid (cholesterol) talaʻaga i tagata faʻaoga.
A oʻo mai i le filifiliga o se saʻo anti-obesity drug, oe manaʻomia le talanoa ma lau fomaʻi. Matou te manatu o le aoga sili ona aoga o le pauna paʻu e faʻaalu ai le lapoʻa o Orlistat, Cetilistat, ma Lorcaserin, ma o le a matou faʻatusatusaina le aoga o mea taʻitasi e togafitia ai le lapoʻa.
O le Orlistat e galue e ala i le faifai lemu o le faʻaaogaina o gaʻo o meaʻai e ala i le digestive system. Lorcaserin faʻaititia fiaʻai ma manaʻoga taumafa, ma Cetilistat ofoina uma manaʻomia faʻaititia ma lemu mimiti mitiia.
Suesuega i le aoga o nei mamafa-paʻu fualaʻau faʻaalia ai Lorcaserin o le sili ona aoga o le toʻatolu i le faʻaititia o sulugatiti fatafata ina ua maeʻa 12-masina o faʻaoga. Peitai, o nisi suʻesuʻega foi o loʻo faʻaalia ai e lata ile 5% o tagata mamaʻi ua le toe faʻaaogaina le Orlistat ma Lorcaserin ona o le amataga o aʻafiaga leaga.
O le isi suʻesuʻega faʻatusatusa i aʻafiaga o Cetilistat i le Orlistat i tagata mamaʻi gasegase e maua i le maʻi suka. Ina ua maeʻa le 12 vaiaso, o le faʻaititia o le mamafa i le vaega a le Cetilistat na sili atu i le placebo ma e tai tutusa ma le Orlistat.
Ae ui i lea, o le suʻesuʻega foi o loʻo faʻaalia ai o mea leaga na tutupu e sili atu ona masani ai ma Orlistat, ma le Orlistat kulupu e atiaʻe se maualuga numera o mea leaga na tutupu.
I le aotelega, e foliga mai o Cetilistat o se sili atu filifiliga. E maua e tagata faʻaaoga le tele o ni mea leaga na tutupu ma o latou aafiaga a o tumau pea penefiti o Orlistat ma Lorcaserin.
Q: O le a le umi e tatau ona ou vaʻai ai i le iʻuga pe a uma ona faʻaaogaina le paʻu o pauna mamafa?
A: O le umi o lau togafitiga e faʻamoemoe i lou faʻapalepaleina o le vailaʻau ma lona aoga i le fesoasoani ia oe e faʻaalu le pauna ma taofia. Afai o loʻo e tagofia le leiloa mamafa fualaʻau e aunoa ma ni aʻafiaga ma vaʻaia iʻuga, o le a taofia oe e lau fomaʻi seʻi vagana ua e lipotia ni mea leaga na tutupu pe oʻo foi i ou mamafa paʻu sini.
A faʻapea e te amata faʻaaogaina fualaʻau ma e leai ni iʻuga matauina pe a mavae le tolu i le fa vaiaso i luga o le tui atoa o vailaʻau, talanoa i lau fomaʻi. Lau fomaʻi ono suia le fualaʻau pe fautua faasaga ia oe ave soʻo se ituaiga o vailaʻau teteʻe-puta tele.
A faʻapea e te le o leiloa pauna aoe faʻaaogaina se vailaau e teteʻe ai i le puta tele, e mafai e lau fomaʻi ona fetuʻunaʻi au taumafataga ma faʻamalositino polokalame. Latou te ono faʻasino atu foʻi ia te oe ile fomai tipitipi bariatric o le a iloiloina oe mo taotoga bariatric e paʻu ai le pauna.
Talu ai o le lapoʻa o se tulaga masani, o tagata gasegase e manaʻomia le faia tumau olaga ma taumafataga fetuunai ia mautinoa latou te le iʻu i tua i le mea na latou amata ai.
Q: O le a amata ona ou toe mauaina le mamafa pe a uma le taofi o loʻu faʻaaogaina o vailaʻau e teteʻe ai i le puta tele?
A: Tagata gasegase mafai faʻamoemoe nisi tulaga o le "toe faʻafoi" pe a uma ona taofi le faʻaaogaina o vailaʻau. Ae ui i lea, i le tele o tulaga, o le tagata gasegase o le a faʻafaigofieina le fesuiaʻi ese o vailaʻau e aunoa ma le tuʻuina i luga o le sili atu i le pauna pe lua.
E taua mo tagata mamaʻi le fausia o ni meaʻai fou ma faʻamalositino masani e fesoasoani ia latou e taofi le mamafa peʻa maeʻa ona aveʻese ese fualaʻau. E tusa ai ma tulafono a le malo tele, o tagata e tatau ona maua ia le 150 i le 300 minute le umi o le faamalositino i vaiaso uma. Tagata gasegase tatau foi ona tuʻufaʻatasia le malosi toleniga i a latou faʻamalositino polokalame faʻalua i le vaiaso.
Q: Mata o laʻu inisiua soifua maloloina e totogi ai tau o laʻu vailaʻau teteʻe i le puta tele?
A: E faʻamoemoe i lau inisiua ma faʻaupuga i lau faiga faʻavae. Masani ai, o le au inisiua soifua maloloina o le a totogiina a itiiti mai se vaega o le tau o vailaʻau. Faʻafesoʻotaʻi lau inisiua o lou soifua maloloina ma fesili ia latou pe o iai sau faʻamatalaga mo fualaʻau pauna mamafa.
Q: Aisea e faʻaaoga ai e fomaʻi faʻapitoa le soifua maloloina vailaʻau "off-label" e togafitia ai leiloa pauna?
A: I nisi tulaga, fomaʻi ono filifili e faʻaaoga le paʻu o pauna mamafa mo se mafuaʻaga e ese mai lona faʻamoemoe faʻaoga ma le faʻamaonia a le FDA. O lenei metotia ua lauiloa o le "off-label" faʻaaogaina o vailaʻau. Atonu e faatonuina e lau fomaʻi se vailaʻau talafeagai mo le togafitia o seisi tulaga ma faʻaaoga e togafitia ai le lapoʻa.
E ui i lea, e laʻititi lava vailaʻau talafeagai mo ese-igoa faʻaaogaina i le paʻu pauna. Atonu e fautuaina e lau fomaʻi se tasi o vailaʻau e fa-paʻu-paʻu o loʻo taʻua i lenei tulaga mo lau polokalame paʻu pauna. E taua mo tagata ia malamalama e le tatau ona latou faʻaaogaina se paʻu o le pauna mamafa e aunoa ma le talanoa i le latou fomaʻi.
A maeʻa feiloaʻi ma lau fomaʻi, o le a latou tuʻuina atu ia te oe se talavai mo le lelei leiloa paʻu o fualaʻau faʻavae i luga o lou tulaga, e faʻatumu ai lau tusitusiga, oe i ai le filifiliga o le alu i le faleoloa faleoloa pe lugalaʻau i le initaneti. O le Weight Loss i luga ole laiga Fale Talavai e faigofie tele, e mafai ona latou lafoina fualaʻau i lou faitotoʻa, sefe lou taimi i fale faʻatau faleʻoloa.
O se mea taua tele lou faʻatauina o fualaʻau paʻu pauna pauna i luga ole laiga mai se faʻalauiloaina fualaʻau pauna mamafa mamafa, ma lugalaʻau i le initaneti tatau ona ofoina atu ia te oe se metotia o le siakiina o le tulaga lelei o latou mamafa leiloa fualaʻau. Aua le okaina a latou vailaʻau mai le mamafa pa'ū lugalaina tagata faʻatau e aunoa ma le faʻamaeʻaina o faʻamatalaga autu e te suʻesuʻeina.